Tatuaże kobiet Li w Chinach

Li są jedną z 55 uznanych mniejszości etnicznych w Chinach. Wraz z Miao zamieszkują w sumie 1,3 mln osób górzyste tereny w południowo-centralnej części wyspy Hainan. Zostali tam sprowadzeni przez imigrantów Han, którzy w XV wieku usunęli ich ze swoich wiosek, tradycyjnie przypisanych do wybrzeża wyspy. Uważa się, że trafili oni na Hainan, na południu Chin, ponad 2 lub 3 tysiące lat temu. Uważany przez Chińczyków za miejsce odległe i czasem bardziej tajemnicze niż Mongolia czy Tybet, region ten zyskał wówczas przydomek "Ogona Smoka", dzikiego miejsca na końcu chińskiego świata.

Wraz z ustanowieniem w 1949 r. ideologicznie ateistycznego rządu komunistycznego w kraju, rozpoczęto politykę eliminowania przesądów i zmiany panujących zwyczajów i tradycji społecznych, aby jak najbardziej ujednolicić całe terytorium. Szybko upadły animistyczne wierzenia ludu Li, wraz z ich gospodarką opartą na uprawie ryżu.

Jednak ziemia zawsze była odpowiedzialna za utrzymanie Li razem, niosąc ze sobą to, co boskie, mityczne i rytualne, w złożonym systemie wierzeń. Charakter ich doświadczeń życiowych, w sensie fizycznym i psychologicznym, nadal wyróżniał się nieodłączną zbiorowością, której świadkiem było ich otoczenie. W ten sposób zachowano wiele praktyk związanych z wierzeniami, ze względu na ich silny metafizyczny charakter, a jedną z nich był tatuaż, postrzegany jako element prowadzący jednostki po śmierci.

Jako animiści, Li byli duchowo prowadzeni przez szamanów, którzy poprzez swoją zdolność do komunikowania się z duchami, bóstwami i przodkami, funkcjonowali jako pośrednicy pomiędzy światem fizycznym i nadprzyrodzonym.

Kultura Li i jej kosmologia były osadzone w jednostkach poprzez tradycje muzyczne, ale były również wpisane w skórę poprzez tatuaże. Wszystkie pięć grup należących do grupy etnicznej Li miało tatuaże, a praktyka ta dotyczyła głównie kobiet. Mężczyźni tatuowali sobie tylko trzy linie wokół nadgarstka w celach leczniczych. Wśród kobiet wzory różniły się nie tylko w zależności od plemienia, ale także między rodzinami.

Ciekawostka: Li są jednymi z pierwszych Chińczyków, którzy opracowali technologię tkania i do dziś są znani z pięknie barwionych tkanin. Kobiety Li słyną z umiejętności tkania jedwabiu i szycia. Każda grupa opracowuje specyficzne wzory dla swoich tkanin, a po wzorach można rozpoznać, do jakiej wioski i klasy społecznej należy dana kobieta. Podobnie jest z tatuażami, które są wskaźnikami społecznymi i wyznacznikami tożsamości każdej Li.

W plemieniu Basadung dziewczyna zaczyna być tatuowana, gdy kończy 13 lub 14 lat. Starsza kobieta, niekoniecznie spokrewniona, najpierw tatuuje ją na karku, a następnie na twarzy i gardle w ciągu czterech lub pięciu dni. Przez kolejne trzy lata tatuowane są również jej ręce i nogi. Jeśli w ciągu tych lat ktoś z rodziny umrze, proces zostaje przerwany.

Znakowanie wzorów na skórze odbywa się za pomocą tuszu indyjskiego (zwanego też atramentem indyjskim); do nakłuwania skóry używa się kolca rośliny, a następnie w rany wciera się mieszaninę sadzy i wody (bardziej pierwotna forma samego tuszu indyjskiego).

Plemię Meifu w zasadzie trzymało się tej samej praktyki co Basadung. Inne plemiona również używają tych samych technik, ale stworzyły inny wzór, który zaczyna się na podbródku i rozciąga się w dół szyi w dwóch parach linii. Linie kontynuowane są w dół tułowia, przez klatkę piersiową i w dół do koła wykonanego przy pępku.

Zrób tatuaże oznacza, że kobieta może być teraz wybrana do małżeństwa, a rytuałowi tatuażu towarzyszyła rozbudowana ceremonia w centrum wioski z okazji dojrzewania dziewczyny. Kobiety, z którymi w latach 30. przeprowadzono wywiad do artykułu opublikowanego w magazynie National Geographic, opowiadały, że tatuaże nie tylko uczyniły je piękniejszymi, ale także pozwoliły na rozpoznanie ich przez przodków po śmierci.

Obecnie praktyka ta zanika, a tatuaże można spotkać jedynie na starszych kobietach. Wyspa Hainan przeszła drogę od tajemniczego "Ogona Smoka" do miejsca turystycznego. Górski region, w którym mieszkają Li i Miao, przyjmuje tysiące turystów w ciągu roku, a turystyka jest teraz niezwykle ważna dla gospodarki tego miejsca, wraz z jego starożytnym tkactwem.

Źródła:

• Artykuł Francine Oliveiry w późnym Tattoo Tattoo
• http://www.vanishingtattoo.com/hainan_island_tattoos.htm